COLUMN. De laatste weken zat ik af en toe in zombiemodus. Felle pijnopstoten kunnen mij soms dagenlang lamleggen, al mijn energie en eetlust afpakken en me helemaal versuffen (of zijn dat de pijnstillers?).
Het voelt als een donkere wolk die haar schaduw werpt op mijn doen en laten -- en op mijn stemming -- en waar ik op dat moment niet kan aan ontsnappen, zelfs niet in mijn slaap. Alles voelt onmogelijk. En dan plots klaart de hemel op en haal ik opgelucht adem. Alles voelt weer mogelijk.
Veel mensen krijgen ooit te maken met de zombiemodus: een staat van crisis, uitputting of verdriet, een periode waar je door moet, voordat het beter wordt. Er zijn duizend mogelijke oorzaken voor en het ziet er bij iedereen anders uit. Bij de ene gaat het om dagen, bij de andere om maanden.
Eerder bij wijze van therapeutische oefening en ‘memo aan mezelf’ dan om de betweterige goeroe uit te hangen: wat volgt, zijn een aantal zaken die mij helpen om ook op moeilijke momenten gewoon te blijven ademen.
Berust in de overleefmodus. Laat de pijn of de vermoeidheid (of beide) er zijn. Vecht ook niet tegen je emoties, geef ze ruimte. Piekeren kost energie en die heb je nu niet op overschot. Aanvaarding geeft rust, rust geeft perspectief en perspectief geeft moed. Als je het allemaal even niet meer ziet zitten: zoek troost bij dierbaren, lotgenoten, de natuur en je psycholoog.
Je bent genoeg. Misschien lukt er even niet veel en dat is oké. Je bent, je ademt, je hebt lief, en da’s meer dan genoeg. Wat daarbovenop nog lukt, is een plus en verdient een pluim.
Mediteren helpt echt.
Luister naar je lichaam. Zeg nee. Gooi alle verwachtingen van je af en laat ook meteen dat schuldgevoel los. Wees mild voor jezelf. Verzet een deadline als dat kan, vraag hulp, laat sociale verplichtingen even links liggen. Focus op de basics. Kies voor comfort.
Luister niet altijd naar je lichaam. Durf ja te zeggen. Push jezelf om te bewegen, te eten, om uit je kot te komen, om die vriend.in te zien. Zorg voor jezelf, ook en vooral in tijden van crisis. Laat de zombie het niet van je overnemen.
En dan plots klaart de hemel op en haal je opgelucht adem. Alles voelt weer mogelijk
Loop je niet constant te excuseren.
Lees en schrijf veel. Wanneer je vastzit in je hoofd of je opgesloten voelt in je lichaam of situatie: ontsnap in een verhaal, schrijf zorgen en frustraties van je af, luister naar een audioboek of podcast (en je favoriete Taylor Swift songs).
Geloof in jezelf. Geloof in de toekomst.
Koester alle kleine kwaliteitsmomentjes. Koffie op bed, de zon op je snoet, een goed gesprek.
Op een moment dat er opnieuw meer lukt: maak je leven simpeler. Organiseer en minimaliseer. Probeer niet alles zelf te doen, delegeer. Herevalueer je prioriteitenlijst en focus op hetgeen jou energie geeft, jou inspireert. Creëer tijd voor plezier, rust en ontspanning. Creëer ademruimte voor de moeilijke dagen.
In een wereld vol chaos, drukke agenda’s en luide meningen, doe schaamteloos je eigen ding.
Deze column is verschenen in Artsenkrant van 4 mei 2023.